– Η Θάλασσα κατέστησε δυνατή την επικοινωνία ετερόκλητων μεγάλων πολιτισμών που «βρέχονταν» από αυτή

– Υπήρξε κοιτίδα δημιουργίας πολιτισμικής ταυτότητας, καλλιέργειας του μυαλού, σκέψης, επιστήμης, πολιτισμικής ανταλλαγής, οικονομικής ανάπτυξης.

– Ένας κρίκος που συνέδεσε λαούς, εναρμόνισε διατροφικές συνήθειες, υπαγόρευσε καθημερινές συνήθειες, διέγειρε την Δημιουργία μέσα από την Τέχνη

– Η Μεσόγειος πανάρχαιο σταυροδρόμι, ετερόκλιτη, αλλά και συνεκτική. Χώρος μετακινήσεων αλλά και στασιμότητας, χώρος συνύπαρξης αλλά και αντιπαράθεσης, χώρος αλληλεπίδρασης. Εδώ γεννήθηκε ο Δυτικός πολιτισμός.

– Eδώ αναπτύχθηκαν πολλοί από τους μεγάλους πολιτισμούς της αρχαιότητας: Αιγύπτιοι, Φοίνικες, Μινωίτες, Μυκηναίοι, Ετρούσκοι, Ρωμαίοι κ.ά

– Στην ανατολική Μεσόγειο ξεπήδησαν οι Φοίνικες έμποροι, το σύστημα γραφής και η πίστη στον ένα Θεό (ιουδαϊσμός, χριστιανισμός, μωαμεθανισμός). Η Μεσόγειος υπήρξε το κύριο πεδίο συγκρούσεων μεταξύ των θρησκειών.

– Η Μεσόγειος αγκαλιάζεται από τρεις πολιτισμικές ενότητες: α) Δύση-Χριστιανοσύνη, το κέντρο του λατινικού και έπειτα καθολικού σύμπαντος, β) Ισλάμ, γ) Ελληνισμός- Ορθοδοξία

– Η διάρκεια των πολιτισμών είναι μακρά: «Ενώ γυρίζει η ταινία της ιστορίας, εκείνοι παραμένουν στη θέση τους ατάραχοι». Μένουν σχεδόν ακίνητοι στο χώρο και το χρόνο.
Κάθε πολιτισμός, ακόμα και όταν αλλάζει, ενσωματώνει παλιές αξίες που επιζούν μέσα σε αυτόν. Οι πολιτισμοί δεν είναι θνητοί, αλλά επιζούν, παρ’ όλες τις μεταμορφώσεις, τις καταστροφές. Αναδύονται ξανά υπό άλλη μορφή

– Οι πολιτισμοί είναι αγκιστρωμένοι γερά στο γεωγραφικό τους χώρο και επιβιώνουν μετά από αιώνες κατάκτησης – λες και δεν έχει συμβεί τίποτα.

– Οι πολιτισμοί συγκρούονται και οι τοπικές συγκρούσεις γενικεύονται σαν σύγκρουση της Δύσης με την Ανατολή (Έλληνες και Πέρσες, Ρωμαίοι και Καρχηδόνιοι, Άραβες και Ισπανοί).

– Βασικός φορέας του πολιτισμού είναι η οικονομία. Άνθηση ενός πολιτισμού σημαίνει άνθηση της οικονομίας του πολιτισμού.